Obsesif Kompulsif Bozukluk

Halk arasında vesvese olarak bilinen Obsesif-Kompulsif Bozukluk, obsesyon adı verilen takıntılı düşünce, fikir ve dürtüler ile kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden oluşan ruhsal bir hastalıktır. Tipik obsesyonlar olarak kirlenme-bulaşma, kendine ya da başkalarına zarar vermekten korkma, yaptığı ya da yapmadığı davranış ile ilgili kuşku duyma, kabul edilemez davranışlar yapma korkularını içerir. Sıkça görülen bu türlerden farklı olarak cinsel(kız kardeşime istemeden bir şey yapar mıyım?), dinsel( Allah’a küfretme), simetri( duvarda asılı her şey düz olmalı), sayma ( 5 defa dokunmadan kıyafetini giyememe), biriktirme ve saklama( lazım olur diye aldığı malzemeleri saklama), sayılar, renkler, batıl inançlar gibi türleri de bulunmaktadır. Kompülsiyonlar, obsesyonların etkisini azaltmak için yapılan ritüeller olarak bilinir( kapının kilitlendiğinden emin olmak için kontrol etme, içinden sessizce dua etme, aşırı el yıkama, güvence arama, nesneleri sıraya dizme, biriktirme vb.)

Obsesif Kompulsif Bozuklukta kişi kendi düşüncelerinden korkmaktadır. Sonrasında korktuğu düşüncelerinden kaçınmaya başlar ancak düşünceden kaçınmak çok daha zordur. Çünkü kişi bir şeyi düşünmemeye çalışıyorsa o düşünce daha fazla aklına gelmekte bu durum da rahatlatıcı bazı davranışlar geliştirmelerine neden olmaktadır. Bu döngüyü kırmak için maruz bırakma ve tepki önleme uygulamaları yapılır. Kişi tekrarlayan korkuları ile karşı karşıya getirilir ve bu sırada yaptığı davranışları yapmaması istenir. Görüldüğü üzere OKB yaşayan kişiler ancak korktukları durumlar ile yüzleşince hastalıktan kurtulabilirler.

OKB yaşayan kişilerin düşüncelerine bakıldığında olumsuz olayların olma olasılığını çok fazla gördükleri, olay gerçekleşirse büyük zararlar görecekleri, olayları engellemenin tek sorumluluğun kendilerinde olduklarını ve bu sorumluluğun altında ezildikleri görülür. Yani tehlike ve sorumluluk ile ilgili düşüncelerinin abartılı olması bu bozukluğu yaşamalarına sebep oluyor denilebilir.

Obsesif Kompulsif Bozukluk genellikle ergenlik dönemi ve erken yetişkinlik zamanlarında ortaya çıkar ve kadınlarda görülme oranı daha yüksektir.

Obsesif Kompulsif Bozukluğun işlevselliği etkilemesi tedavi edilmesi gerektiği anlamına gelir. Yani kişi ellerini yıkamaktan dolayı ya da kontrol etmekten dolayı günlük rutinlerini yerine getiremiyorsa( çocuğunu okula hazırlayamıyorsa) tedavi için başvurmak gerekebilir. Takıntılar her insanda belli düzeylerde olabilir yani takıntı olması obsesif-kompulsif bozukluk tanısı alacağı anlamına gelmez. Burada dikkat edilmesi gereken nokta takıntıların süresi ve işlevsellikte bozulmaya yol açıp açmadığıdır.

OKB kendi kendine geçmeyen ve mutlaka tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Erken müdahale tedavi süresini kısaltır. Tedavide bilişsel davranışçı terapi ve ilaç kombinasyonu en etkili yöntem olarak bilinmektedir. Bilişsel Davranışçı Terapi, kişinin felaketleştirici düşüncelerini azaltmaya ve O’nun korkuları ile yüzleşmesine olanak sağlamaya odaklanır.