Stres Ve Stres Yönetimi

Hayatımıza sorunsuz bir şekilde devam ederken birden her şey tersine dönüverir ve sanki az önceki insan biz değilmişiz gibi düşünmeye, hissetmeye ve davranmaya başlarız. Bu olumlu halimizden bizi gergin ve sinirli hale sokan faktörlerden biri de strestir. Stres, bir tehdit algıladığımız zaman ve bununla başa çıkma gücümüzün olmadığını düşündüğümüz zaman çöker üzerimize. Vücudumuzu değişime uğratan bir gerilim hali yaratan stres her zaman zararlı ve istenmeyen bir durum mudur? Stresin varlığını inkar etmek daha fazla stres yaşamamıza sebep olur. ‘’Hiç stres yaşamadan yaşamımı sürdürmek istiyorum’’ diyen birini düşünebiliyor musunuz? Mümkün değil tabi ki. Çünkü stresin belli bir miktarı işimize yarar ve istediğimiz hedefe ulaşabilmemiz için bize yardımcı olabilir.

Stres yaşamamıza sebep olan faktörlere baktığımızda karşımıza ‘’kendimiz’’ çıkıyor. Kişisel özelliklerimiz ( olayları yorumlayış şeklimiz) olağanüstü durumlar yaşadığımıza dair mesajlar veriyorsa kapılarımızı açıyoruz ve stresi içeriye davet ediyoruz. Etrafımızdaki insanlara baktığımızda benzer olayları yaşamalarına rağmen etkilerinin farklı olduğunu çokça görmüşüzdür. Bir diğer faktöre baktığımızda ise toplumsal olayları görüyoruz. İş değişikliği, taşınma, borçlanma, sevdiğimiz insanları kaybetme gibi durumlar da tehdit algımızı artırıyor. Bunlara ek olarak çevresel olaylar( deprem, sel vb) ile fizyolojik değişiklikler( uykusuzluk, ergenlik dönemi, hastalıklar, menstürasyon dönemi vb.) stresör olarak karşımıza çıkıyor.

Stresi katlanılır hale getirebilmek için ve hayatımızdaki etkisini günlük aktivitelerimizi engellemeyecek hale getirmek için yapacağımız bazı şeyler vardır. Şimdi sizinle stresör durumlarla karşılaştığımızda neler yapabileceğimizi paylaşacağım. Kendimize tehdit olarak algıladığımız bir durumun bizde stres yaratacağını söylemiştim. Bu tehdit bizim abartılı yorumlarımız ile birleştiğinde ortaya bir dengesizlik çıkar. Burada durup düşünmek faydalı olacaktır. Yaşadığınız durumu ne kadar doğru değerlendiriyorsunuz? Mesela bu yakında gireceğiniz bir iş görüşmesi olsun. Görüşmeye girmeden önce olumsuz düşünceler bir felaket senaryosuna dönerse stresin ağılığı da artacaktır. Bu durumda da normal performansınızı gerçekleştiremeyecek ve olasılıkla başarısız olacaksınız. Erken yorum yapmak ve hatalı değerlendirme yapmak tehditin boyutunu artıran faktörlerden bazılarıdır. O zaman yapılması gereken şey strese sebep olan durum ile ilişkinizi değiştirmek olacaktır. Bu iş görüşmesi kötü geçse bile diğer görüşmelerin de olduğunu aklınızdan çıkarmamanız sizin faydanıza olabilir. Bu düşünce, en kötü durumda bile seçenekleriniz olduğunu size hatırlatacaktır. Ayrıca stres yaratan durum üzerinde kontrolümüzü artırarak daha başa çıkabilir hale getirebiliriz. Kontrol sağlayabilmenin en önemli anahtarı da zaman yönetimi konusundaki becerimizdir. Yapmamız gerekenleri önemli olandan daha az önemli olana doğru kategorize edip öncelik sırası belirlemek hem zaman yönetimi hem de durumun yaratacağı zorluklara karşı aksiyon almamızı ve kendimizi sorunlar ile başa çıkabilir hissetmemizi sağlayacaktır. Bunların dışında çevremizdeki insanlardan yardım almak, açık, net ve anlaşılır bir iletişim dili kullanabilmek de stresör durumların etkisini azaltmada etkili olabilir. İletişim kurmadaki amaç kendimizden ve varsa karşımızdakinden isteklerimizi belirtmektir. İnsan başkalarının davranışlarını kontrol edemeyeceğini ancak kendi düşünce ve duygularını paylaşmakta sakınca olmadığını anladığı zaman olaya bakış açısı da değişecektir.

Sonuç olarak stresin varlığını kabul etmenin stres ile başa çıkmada ön koşul olduğunu bilmek önemlidir bizim için. Stres, birlikte yaşamak zorunda olduğumuz, etkisini azaltabildiğimiz ve ortaya çıkarıcı faktörlerini bulabildiğimiz bir durumdur. Bize mutluluk veren ödüllendirici faaliyetleri artırarak, spor yaparak, grup etkinliklerine katılarak yani fiziksel ve sosyal aktiviteleri artırarak stresi daha yönetilebilir hale getirebiliriz. Unutmayın siz karşılaştığınız durumla başa çıkamayacak kadar çaresiz değilsiniz.